Przebarwienia na zębach – przyczyny, zapobieganie i leczenie.

Przebarwienia zębów to estetyczny problem, z którym boryka się całkiem spora grupa pacjentów gabinetów stomatologicznych. Sama funkcja pokarmowa zębów zostaje zachowana i przebarwienia nie mają na nią wpływu, ale przecież nie samym gryzieniem człowiek żyje – ładny wygląd zębów ma kolosalne znaczenie! Stąd duże zainteresowanie pacjentów przyczynami, z powodu których powstają przebarwienia na zębach, ich usuwaniem i leczeniem. Wielu zastanawia się również jak zapobiegać przebarwianiu się zębów.

Przyczyny, z powodu których zęby się przebarwiają.

Przyczyny przebarwień zębów możemy podzielić ze względu na przyczynę powstawania na:

• przebarwienia na zębach spowodowane czynnikami ogólnoustrojowymi wewnątrzpochodnymi,
• przebarwienia zębów spowodowane czynnikami miejscowymi i ogólnymi zewnątrzpochodnymi.

Na przebarwienia zębów spowodowane czynnikami ogólnoustrojowymi mamy mały wpływ. Pod hasłem czynniki kryją się niestety zazwyczaj choroby. Czasami to właśnie przebarwienia zębów są jednym z najbardziej zauważalnych sygnałów, że coś jest nie tak. Naturalnie możliwe jest leczenie takich przebarwień na zębach i rezultaty mogą być rewelacyjne. Jeżeli chodzi o przebarwienia zębów z przyczyn miejscowych i ogólnych zewnątrzpochodnych to jest to najczęstsza grupa przyczyn, z powodu których pacjenci zgłaszają się do dentysty. Przeważnie ten rodzaj przebarwień na zębach jest prostszy w usuwaniu i leczeniu. Poniżej znajduje się omówienie najczęstszych przyczyn, z powodu których zęby się przebarwiają z podziałem na ogólnoustrojowe i miejscowe.

Ogólnoustrojowe, wewnątrzpochodne  przyczyny przebarwień zębów.

• Leczenie tetracyklinami w okresie odontogenezy. Co to jest odontogeneza? W skrócie to czas, w którym dochodzi do rozwoju i dojrzewania zawiązków zębów mlecznych i stałych.  Dla zębów mlecznych ten okres trwa od 4 miesiąca życia do 1 roku, potem rozpoczyna się odontogeneza zębów stałych która trwa do około 7 roku życia. Przyjmowanie w tym wieku przez dziecko antybiotyków z grupy tetracyklin  może powodować przebarwienia na zębach. Najczęściej przebarwienia tego typu mają kolor od żółtawego do szarobrązowego i są zlokalizowane na zębach przednich i pierwszych trzonowcach (szóstki). Niektóre jednostki chorobowe występujące w tym wieku mogą niestety wymagać podania leków z grupy tetracyklin – zdrowie całego organizmu liczy się wtedy bardziej niż wygląd zębów.
• Zaburzenia hormonalne – w zależności, od tego jakich hormonów równowaga została zachwiana zęby mogą przebarwiać się na następujące kolory: zęby mlecznobiałe – niedoczynność tarczycy, zęby koloru żółto-szarego – nadczynność przedniego płata przysadki, zęby niebieskobiałe – nadczynność tarczycy.
• Porfiria wrodzona – to wrodzone zaburzenie metaboliczne dziedziczone genetycznie przebarwia zęby na kolor od różowobrązowego przez czerwonoszary do ciemnobrązowego.
• Alkaptonuria – to kolejna genetyczna przyczyna przebarwień na zębach, odpowiada ona za przebarwienia od koloru niebieskiego do niebiesko czarnego.
• Torbielowate zwłóknienie trzustki – skrótowo nazywane również CFP, może powodować przebarwienia na zębach w kolorze brązowoszarym.
• Hiperbilirubinemia – zielonkawe zabarwienie zębów spowodowane zwiększoną ilością bilirubiny występującą na przykład w przebiegu żółtaczki noworodków

W tego rodzaju przebarwieniach zębów podstawowym problemem jest choroba ogólnoustrojowa powodująca przebarwienia zębów, bądź wymagająca leczenia tetracyklinami, uwaga pacjenta i lekarza w pierwszej kolejności powinna właśnie koncentrować się na niej. Tego typu przebarwienia zębów zdarzają się na szczęście rzadko.

Miejscowe i ogólne zewnątrzpochodne przyczyny przebarwień na zębach.

W przypadku tego rodzaju przebarwień zębów unikanie ich i ewentualne leczenie jest znacznie prostsze niż w powyższych przypadkach. Pacjenci zazwyczaj mają decydujący wpływ na te przyczyny. Oto one:

• Spożywanie pokarmów bogatych w barwniki osadzające się w postaci przebarwień na zębach (niektóre soki, kawa, herbata, wywary z niektórych ziół, niektóre przyprawy na przykład kurkuma, czerwone wino).
• Palenie tytoniu i marihuany – substancje pochodzące z dymu przebarwiają zęby i upośledzają procesy obronne w jamie ustnej. Te dwa rodzaje przebarwień zazwyczaj można doskonale usunąć u dentysty, więcej na ten temat tutaj: piaskowanie zębów.
• Przyczyny periodontologiczne – pochodząca z dziąseł w stanie zapalnym krew może być metabolizowana przez florę jamy ustnej do produktów przebarwiających zęby.
• Proces starzenia się – naturalna przyczyna przebarwiania się zębów, wraz z wiekiem stają się one ciemniejsze, wynika to z naturalnych procesów postępującej mineralizacji twardych tkanek zęba.
• Przyjmowanie niektórych leków doustnych i płukanek – na przykład leków zawierających żelazo, jeśli chodzi o płukanki z chlorheksydyną to ich przewlekłe stosowanie może powodować odbarwianie się zębów.
• Urazy zębów i próchnica – jedna z częstszych przyczyn, urazy i starcia patologiczne mogą powodować uwidocznienie zębiny (ciemniejsza niż szkliwo). W ubytku próchnicowym na skutek metabolizmu bakterii dochodzi do rozpadu twardych tkanek zęba (zmiana przezierności dla światła) i odkładania się barwników pochodzących zarówno z jedzenia jak i od bakterii.
• Martwa miazga pozostająca w zębie i materiały do wypełnień kanałów – powodują zmianę barwy wewnątrz korony zęba.
• Wypełnienia z amalgamatu – potrafią przebarwić zarówno twarde tkanki zęba jak i błonę śluzową (tatuaż amalgamatowy).
• Resorpcja wewnętrzna – powoduje zabarwienie zazwyczaj na kolor różowy (tak zwany ząb różowy lub po angielsku pink tooth).

Leczenie i usuwanie przebarwień zębów.

Tutaj możliwości obecnej stomatologii są bardzo duże.  Już zwykły skaling i polishing (usuwanie złogów nazębnych) może skutkować znaczną poprawą widocznego kolorów zębów. Kolejnymi etapami może być wymiana starych wypełnień amalgamatowych i leczenie ognisk próchnicy. Następnie w arsenale stomatologa są metody wybielania zębów za pomocą środków chemicznych. Można wybielać zarówno pojedyncze zęby (patrz: metoda wybielania martwego zęba) jak i cały łuk. Na koniec w trudnych przypadkach można rozważyć rozwiązania z dziedziny protetyki: licówki ceramiczne bądź kompozytowe, lub korony. Warto udać się do lekarza stomatologa w celu usunięcia przebarwień z zębów, tylko on jest nam w stanie pomóc w najlepszy dla nas samych sposób.